Większa część rodziców zaciekawieniem i zniecierpliwieniem czeka aż ich dziecko zacznie mówić, kiedy pojawiać się będą nowe sylaby, słowa, zdania i przepięknie wypowiadane głoski. Największy entuzjazm budzi zdecydowanie głoska [R], która w rozwoju mowy pojawić powinna się jako ostatnia, jako zwieńczenie całego procesu artykulacyjnego i zwykle tak właśnie się dzieje.
Zdarza mi się słyszeć od Rodziców moich 3/4 latków pytanie „A kiedy będzie [r]? wówczas nie bagatelizuję ich obaw, ale uspokajam i tłumaczę, że rozwój mowy ma swój czas, że nie należy go sztucznie przyspieszać i na siłę wywoływać głosek, ale wspierać, obserwować czy przebiega prawidłowo, a jeśli zajdzie taka potrzeba zainterweniować.
Czasem zdarza się iż nowa głoska, która pojawiła się w wymowie dziecka wkrada się do swobodnych wypowiedzi aż zanadto. Może to być głoska ćwiczona z logopedą w gabinecie, a może być to ta, która pojawiła się samoczynnie w spontanicznych realizacjach. Wówczas słyszymy urocze „Rrarrka jedzie na rrowerrku” albo „Myszka Szabinka szoli bigosz” i najczęściej taka hiperpoprawność dotyczy właśnie głosek szeregu szumiącego oraz [r].
Hiperpoprawność, bo o niej mowa, to nadużywanie (najczęściej nowopoznanej) głoski w wyrazach i zwrotach, w których ona nie występuje bądź nadto poprawna artykulacja głoski poprzez przedłużanie jej brzmienia bądź jej zwielokrotnienie.
Czy to normalne, że dziecko zafascynowane nową umiejętnością wykorzystuje ją niemal przy każdej możliwej okazji? TAK!, to zjawisko dotyczy znacznej części moich podopiecznych, nowa głoska to nowe możliwości, zwłaszcza jeśli była ćwiczona dość intensywnie i w domu i w czasie zajęć. To powód do dumy, nagroda za ciężką pracę więc „trzeba” się nią chwalić. Oczywiście nie należy dopuścić do utrwalenia hiperpoprawności w wymowie i bagatelizować, gdy utrzymuje się ona dłuższy czas. Zwykle wystarczy wprowadzenie ćwiczeń różnicowania słuchowego, wyjaśnienie i pokazanie dziecku różnic artykulacyjnych, kontrolowanie i zwracanie uwagi na poprawną formę, by taka chwilowa fascynacja ustąpiła miejsca właściwej wymowie.
