Logopedia kreatywna cz. II (kategoryzacje i zbiory)

Ostatni post o sekwencjach i układankach lewopółkulowych cieszył się dość sporym zainteresowaniem – a znajdziecie go tutaj), mam więc nadzieję, że kolejne pomysły okażą się dla Was równie praktyczne. 

Dzisiaj zapraszam na drugą część KREATYWNEJ LOGOPEDII – o kategoryzacji i zbiorach z wykorzystaniem najzwyklejszych piankowych naklejek z dowolnym motywem.

KATEGORYZACJA – to podział elementów (przedmiotów, osób, zjawisk itd.) i tworzenie z nich zbiorów ze względu na ściśle określone dla danej grupy cechy

Umiejętność kategoryzacji wymaga przede wszystkim umiejętności myślenia logicznego i analogicznego, dostrzegania, wyodrębniania i nazywania określonej cechy bądź cech łączących daną kategorię w całość, a idąc krok dalej umiejętności uzasadniania wyborów oraz wyodrębniania i eliminowania elementów nie spełniających określonego kryterium. Wszystkie te działania potrzebne są dziecku do rozumienia i dostrzegania reguł społecznych i językowych, bo to na nich opiera się komunikacja.

Kategorie możemy więc budować w oparciu o cechy zewnętrzne (kolor, kształt, wielkość itd.), tworząc zbiory tematyczne (np. jedzenie, zwierzęta, ubrania, pojazdy itp.), zwracając uwagę na coraz bardziej precyzyjne określenia i uszczegóławianie (np. zwierzęta pływające i latające, ubrania na lato i zimę) albo przeznaczenie (np. kubek, szklanka i butelka albo nóż, widelec i łyżka) – ważne, by bazując na podobnym materiale zmieniać zasady tworzenia kategorii, by dziecko nauczyło się dostrzegać ich różnorodność. Zobaczcie jak na jednym materiale (tutaj akurat tematyka wiosenna) możemy ćwiczyć budowanie różnych kategorii, zmieniając wiodące cechy, a idąc dalej możemy pokazać dziecku, że w kategorii głównej (kwiaty), możemy wyodrębnić też kategorie wewnętrzne (tulipany, stokrotki, bratki) i tak dalej.

Podobnie wygląda praca na zbiorach, bo aby sam zbiór powstał musimy dane nam przedmioty, obrazki czy etykiety „wrzucić” do wspólnej kategorii i dopiero wewnątrz niej działać. W wersji łatwiejszej to MY tworzymy zbiór wskazując jego elementy, a dziecko go analizuje i dokłada kolejne elementy. Wersja trudniejsza to samodzielne wyabstrahowanie cech wspólnych i podział elementów na zbiory.

Dzieląc poszczególne elementy zbioru widzimy wyraźnie podobieństwa i różnice, które możemy pokazać, opisać, nazwać, ale co ważniejsze możemy nieco w zbiorach namieszać 🙂 Im bardziej różnić się będą niepasujące elementy tym łatwiej będzie je dostrzec. Warto wspomnieć też, że samo wskazanie co nie pasuje to jedno, bo ważniejsza jest przecież werbalizacja i wyjaśnienie dlaczego.