Słucham i wymawiam – percepcja słuchowa, a rozwój dziecka
Percepcja słuchowa to złożony proces odbioru, rozpoznawania, różnicowania, łączenia, zapamiętywania, analizowania i syntetyzowania dźwięków. Właściwy jej rozwój uwarunkowany jest stopniowym dojrzewaniem układu nerwowego oraz odpowiednią stymulacją dźwiękową. Całość procesu słuchowego dokonuje się na poziomie ośrodkowego układu nerwowego, głównie w okolicy płata skroniowego kory mózgowej.
Sprawność narządu słuchu jest szczególnie ważna u dziecka, gdyż warunkuje prawidłowy rozwój głosu i mowy, opanowanie odpowiednich form językowych oraz wpływa na jego ogólny rozwój. Zaburzenia słuchu występują najczęściej u osób z uszkodzonym słuchem fizjologicznym, czyli w przypadku niesłyszenia bądź niedosłyszenia dźwięków płynących z otoczenia. Warto jednak zaznaczyć, że zaburzenia w obrębie percepcji słuchowej mogą dotyczyć również dzieci nie dotkniętych żadnym rodzajem niedosłuchu, ale w każdym przypadku uniemożliwiają prawidłowy rozwój mowy i sprawności językowych, zaburzają rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny, rzutując na cały proces rozwoju dziecka.
Na poziom percepcji słuchowej składa się:
1. Słuch fizjologiczny czyli możliwość słyszenia dźwięków płynących z otoczenia za pomocą sprawnie funkcjonującego narządu słuchu.
2. Słuch fonematyczny czyli zdolność do rozpoznawania i różnicowania dźwięków mowy. Dzięki niemu słyszymy różnice pomiędzy podobnymi dźwiękami (np. p-b, t-d, k-g, s-z).
3. Analiza słuchowa czyli umiejętność wyodrębniania ze słyszanych dźwięków mowy poszczególnych jej elementów m.in. zdań w wypowiedzi, wyrazów w zdaniu, sylab w wyrazach, głosek w sylabach z zachowaniem ich właściwej kolejności.
4. Synteza słuchowa czyli właściwe scalanie głosek, sylab i wyrazów w określone, mocno złożone układy słuchowe.
5. Pamięć słuchowa tzn. pamięć wzorców słuchowych wyrazów np. ich długości z uwzględnieniem liczby sylab i głosek oraz ich kolejności w wyrazie. Jest to także zdolność do zatrzymywania w pamięci ciągów wyrazów połączonych związkami logiczno-gramatycznymi (np. dni tygodnia, nazwy miesięcy, piosenki).
Sprawnie działający narząd słuchu jest podstawą prawidłowego rozwoju mowy. Za pomocą słuchu dziecko uczy się mowy od otoczenia i kontroluje własną artykulację, za pomocą słuchu poznaje rzeczywistość, dlatego też tak ważna jest właściwa stymulacja. Ćwiczenia percepcji słuchowej można rozpocząć na każdym etapie rozwoju, a im wcześniej zaczniemy stymulować malucha, tym lepsze efekty osiągniemy w przyszłości.
Nie macie pomysłów na ćwiczenia słuchowe? a może znudziły Wam się już zabawy instrumentami i książeczkami dźwiękonaśladowczymi, bo Wasze dziecko wymaga nieco więcej? Podsuwam Wam alternatywę w postaci zeszytów ćwiczeń Bożeny Senkowskiej autorki m.in. serii Myślę i mówię oraz zeszytów Ćwiczenia artykulacyjne dostępnych w Wydawnictwie Edukacyjnym.
Seria Słucham i wymawiam to kolejna ciekawa propozycja dla rodziców chcących potrenować z dzieckiem w domu. Zeszyty są dostępne w przystępnej cenie, mają duży format, ale nie ważą wiele – można je więc zabrać do plecaka czy torebki. Ćwiczenia są przeznaczone dla przedszkolaków, które doskonalą swoją artykulację i uwrażliwiają na dźwiękową stronę wyrazów (ćwiczą rytm, podział na sylaby, wyodrębnianie głosek w wyrazach, dostrzeganie podobieństw i różnic, uwagę słuchową itp).
A poza tym? bo przecież autorka nie byłaby sobą gdyby nie wplatała w zadania dodatkowych ćwiczeń 😉 mamy więc grafomotorykę, myślenie logiczne i analogiczne, analizę i syntezę wzrokową, myślenie przyczynowo-skutkowe, poszerzanie słownictwa i ogólnej wiedzy o świecie i … mogłabym wymieniać tak jeszcze długo.
Obecnie na rynku dostępne są dwie części: pierwsza dla głosek [b p] oraz druga dla głosek [t d], ale w przygotowaniu są już zeszyty dla kolejnych głosek. Ja czekam z niecierpliwością!
Przeczytane? Fantastycznie! Dziękuję za poświęcony czas 
Zapraszam Cię także na mojego FB: www.fb.com/LoogoMOWA
oraz Instagram: www.instagram.com/loogomowa
DO ZOBACZENIA <3
Pouczająca lektura! Doceniam szczegółowość i dokładność. Szkoda tylko, że niektóre fragmenty są zbyt techniczne dla laików. Mimo to, świetne źródło wiedzy!