Wymawiam poprawnie: [T] [D]

Wymawiam poprawnie! to projekt organizowany we współpracy z Edukacyjna.pl – księgarnią, do której często zaglądam i wracam szukając inspiracji do pracy w gabinecie. Księgarni z asortymentem tak różnorodnym, że każde Wydawnictwo ma tam swoje miejsce, a każdy rodzic, terapeuta czy pedagog znajdzie coś dla siebie 🙂

Cykl cieszył się ogromną popularnością dlatego postanowiliśmy go reaktywować, uzupełnić o nowe treści, zaktualizować informacje oraz raz jeszcze przyjrzeć się polecanym pomocom do ćwiczeń. Pierwotnie ukazało się pięć artykułów, a my idziemy o krok dalej i przygotowaliśmy dla Was kolejne części, by w pełni wyczerpać temat realizacji głosek oraz ich zaburzeń pojawiających się w rozwoju mowy.

Chcesz skorzystać z oferty Księgarni Edukacyjna.pl i zgarnąć rabat?
Wystarczy, że w czasie składania zamówienia w formularzu po prawej stronie wpiszesz kod promocyjny loogomowa – dostaniesz 10% rabatu na caaaaały asortyment. WARTO!

Do tej pory na swojej logopedycznej drodze spotkałam jedno jedyne dziecko, które miało problem z artykulacją głosek [T] [D]. Nie mówię tutaj o dzieciach, które wypowiadają tę głoskę w sposób nieprawidłowy, gdy język wchodzi między zęby albo układa się w niewłaściwym miejscu.  Ten temat zostawimy sobie na inne okoliczności. Mowa o dziecku, które głosek [T] i [D] nie potrafi wypowiedzieć i konsekwentnie zamieniało je na [K] [G].

Pamiętam, że po pierwszym spotkaniu z niesfornym 4 latkiem miałam niezłą zagwozdkę co zrobić i jak z nim ćwiczyć. Przeszukałam wówczas chyba wszystkie książki i artykuły jakie wpadły mi w ręce, a nie było tego zbyt wiele, bo jak na każdym kroku czytałam „zaburzenia realizacji tej głoski zdarzają się niezwykle rzadko” i właściwie tyle.

Podczas wymowy głoski [T] język jest  nieco spłaszczony, a jego czubek dotyka wewnętrznej części górnych zębów (ale nie wchodzi między zęby). Usta są delikatnie rozchylone tak, że widoczna jest część siekaczy, a boki języka przylegają do dziąseł.

A skoro już spotkało mnie takie szczęście, by osobiście oświadczyć tego wyjątku trzeba było sobie radzić każdym znanym mi sposobem. Jak więc ćwiczyć prawidłową wymowę głosek [T] [D] ?
Czasem wystarczy pokazać dziecku właściwe ułożenie języka – tutaj mocno przydatne będą ćwiczenia pozycji wertykalno-horyzontalnej (o której pisałam już wcześniej), aby język mógł się swobodnie unieść i ułożyć we właściwym miejscu za zębami, a przy tym dźwięk brzmiał prawidłowo.

Jeśli to nie wystarczy dołóżmy dodatkowy bodziec czyli powietrze. Podnieś teraz dłoń do ust i wypowiedz głośno sylabę TO! Czujesz ten strumień powietrza, które wydostaje się przez szczelinę między czubkiem języka, a zębami? Im mocniej wypowiesz sylabę tym mocniejsze będą odczucia.
Jeśli ułożysz na dłoni niewielki papierek, mały pomponik albo cienką chusteczkę możesz podmuchem sprawić, że przedmiot zniknie. Które dziecko nie lubi takich czarów? Zróbcie zawody, wymieniajcie się zrzucanymi rzeczami, dokładajcie kolejne przedmioty.. Kto dalej? Kto więcej? Kto mocniej? a utrwalanie wymowy macie w prezencie.

Podobnie postępujemy w pracy nad głoską [D], bo jej wymowa różni się od głoski [T] jedynie dźwięcznością czyli drganiem naszych strun głosowych. Pokazujemy dziecku różnicę przykładając jego dłoń do naszego gardła – odczuwalny powinien być lekki ruch powietrza.

Na koniec zostaje nam najtrudniejsza i najbardziej mozolna praca czyli utrwalanie głoski w sylabach i wyrazach. U mojego fana motoryzacji dobrze sprawdzały się np. wszystkie pojazdy.. byliśmy więc na wyścigach starych samochodów, które TA TA TA TA próbowały usilnie ruszyć. Byliśmy na peronie kolejowym gdzie pociągi TE TE TE zdobywały kolejne stacje, aż dotarliśmy na plac budowy, a tam koparki, buldożery i inne sprzęty TU TY TO robiły wielki hałas. Dość długo jeszcze musiałam przypominać chłopcu żeby przesunął język w przód i najczęściej wystarczał nam zwykły gest palcem albo strzałka rysowana symbolicznie w powietrzu 😀 Wierzę, że wyobraźnia podsunie Wam jakiś dobry sposób.

Nie ukrywam, że trudna była to terapia. Substytucja do [K] [G] była już mocno utrwalona, współpraca z rodzicami średnia i wiele czasu zajęło nam wypracowanie właściwej wymowy, ale koniec końców się dało, bo przy odrobinie wytrwałości nie ma rzeczy niemożliwych.

A jeśli pracujecie na materiale wyrazowym, tworzycie własne pomoce i materiały na czas zajęć, a wciąż brakuje Wam pomysłów zajrzyjcie do sklepu po moje LISTY WYRAZOWE 🙂